Quá trình bóc mòn là gì? Quá trình và dạng địa hình – Kể tên

Kết quả của quá trình bóc mòn là tạo ra nhiều thắng cảnh tự nhiên hùng vĩ như hang Sơn Đoòng, hang động vịnh Hạ Long. Nếu bạn chưa biết quá trình bóc mòn là gì thì đừng bỏ qua các nội dung thông tin chi tiết có trong bài viết dưới đây của ruaxetudong.org

Quá trình bóc mòn có nghĩa là gì? Thế nào là quá trình bóc mòn?

Quá trình bóc mòn hay bào mòn được hình thành do những tác động của ngoại lực như nước chảy, sóng biển, gió,…làm chuyển rời các sản phẩm phong hóa khỏi vị trí ban đầu. Bóc mòn sẽ tạo ra địa hình rãnh nông, hố trũng thổi mòn, hàm ếch vỗ sóng, vịnh hẹp băng hà.

Khái niệm quá trình bóc mòn được hiểu một cách đơn giản nhất là quá trình được hình thành do các tác nhân ngoại lực. 

Ví dụ về quá trình bóc mòn như sau:

• Nước ngầm chảy trong núi, dần dần xói mòn đá, tạo nên những hang động.
• Lũ lụt làm rửa trôi màu mỡ trên mặt đất.

Tác nhân ảnh hưởng đến quá trình bóc mòn

Quá trình bóc mòn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, phải kể đến như:

• Địa lý bề mặt
• Đặc điểm vật liệu
• Khí hậu
• Điều kiện kiến tạo
• Các hoạt động của con người, động vật, thảm thực vật
• Ngoại lực

Nội lực là gì? Ngoại lực là gì? Phân biệt và so sánh

Quá trình bóc mòn có những hình thức nào? Kết quả của quá trình bóc mòn

Các hình thức của quá trình bóc mòn đó là:

Xâm thực

Xâm thực là bóc mòn chủ yếu của nước chảy. Kết quả là tạo ra các khe rãnh, mương suối, thung lũng sông. Xâm thực thường xảy ra ở vùng có lượng mưa lớn, thường xuyên.

Nguyên nhân là do sự tác động của những giọt nước mưa. Nước mưa khi rơi xuống đất khiến cho đất bị tác động, tạo thành vùng bùn đất. Khi lượng mưa lớn mà vùng đất bùn đó không kịp thấm nước sẽ tạo thành dòng, mang theo cát, bùn, đất nhỏ.

Theo thời gian, dòng nước chảy thường xuyên sẽ tạo thành dòng chảy lớn như sông. Hoặc những nơi không có dòng chảy thường xuyên nhưng có biện pháp ngăn chặn thì đất cũng vẫn sẽ bị bóc mòn.

Địa hình nước ta bị xâm thực mạnh, nguyên nhân là do:

• Địa hình có độ cao và độ dốc lớn
• Thời tiết Việt Nam có nền nhiệt độ cao, với 2 mùa mưa khô rõ rệt, thúc đẩy quá trình xâm thực
• Nhiều khu vực đồi núi bị mất lớp phủ thực vật, bề mặt địa hình bị cắt xẻ khiến cho đất đã dễ bị xói mòn, rửa trôi khi có mưa lớn.

Thổi mòn

Thổi mòn là hinh thức bóc mòn do gió thổi, kết quả là tạo ra những dạng địa hình như nấm đá, cổng đá, đá rỗ tổ ong,… Gió thổi mòn thường xảy ra ở những khu vực không có thực vật. Khi không có vật cản thì đất đá dễ bị gió cuốn đi, nay ở nơi này, mai ở nơi khác. Nơi xảy ra hiện nơi có khí hậu khắc nghiệt, không có mưa, khiến thực vật không thể phát triển.

Gió xói mòn là kết quả của phong trào vật chất do gió. Có 2 tác dụng chính đó là khiến các hạt nhỏ vật chất trong đất được nâng lên và gió di chuyển theo hướng nào thì vật chất đó cũng được đưa theo hướng đó.

Mài mòn

Mài mòn diễn ra chủ yếu trên bề mặt đất đá do sự tác động của dòng hải lưu, sóng biển hoặc băng hà. Thế nhưng, hệ thống thủy triều và hệ động vật cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình mài mòn. Kết quả, tạo ra các dạng địa hình ven biển như hàm ếch sóng vỗ, vách biển, bậc thềm sóng vỗ,…

Rừng đặc dụng là gì? Vai trò và phân loại rừng đặc dụng

Khi sóng và dòng biển va chạm vào đường bờ biển trong thời gian dài sẽ kéo tất cả những trầm tích xuống biển. Quá trình này tạo ra hiệu ứng nén và giải nén liên tục, tạo thành một khuyết tật hút có thể gây sụp đổ vách đá. Mài mòn biển diễn ra trong một thời gian dài hàng nghìn năm. Đá là nguyên tố cứng hơn nên đường bờ biển khó có thể bị mài mòn ngay lập tức. Khi mài mòn xảy ra những khu vực đường bờ biển có ít đá sẽ diễn ra nhanh hơn.

Dải đồng bằng ven biển Trung Bộ có nhiều dạng địa hình mài mòn, chủ yếu là do hoạt động của sóng biển, thủy triều và hệ thống sông ngòi dày đặc.

Hệ sinh thái là gì? Phân loại hệ sinh thái trong đời sống

Một số dạng địa hình được tạo từ quá trình bóc mòn

Quá trình bóc mòn của ngoại lực sẽ tạo ra một số dạng địa hình đặc trưng đó là:

• Rãnh rộng (do nước chảy tràn), khe rãnh xói mòn (do dòng chảy tạm thời), dòng chảy con sông, suối, thác (do dòng chảy thường xuyên).
• Những hố trũng thổi mòn, bề mặt đá rỗ tổ ong, những ngọn đá sót hình nấm,…(do tác động của gió tạo thành);
• Hàm ếch sóng vỗ, vách biển, bậc thềm sóng vỗ (do tác động xâm thực và mài mòn của sóng biển)
• Vịnh hẹp băng hà, cao nguyên băng hà, đá trán cừu,…(do băng hà tạo thành).

Với các thông tin có trong bài viết “Quá trình bóc mòn là gì? Quá trình và dạng địa hình – Kể tên” hy vọng sẽ giúp ích với bạn. Cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích.