“Cội nguồn của mọi đau khổ trên đời đều từ 3 việc mà ra: tham, sân, si”. Vậy tham sân si là gì? Làm sao để chế ngự được tham sân si? Để có câu trả lời chính xác và phù hợp nhất, quý bạn đọc hãy theo dõi nội dung thông tin có trong bài viết dưới đây của chúng tôi.
Nội dung bài viết
Tham sân si là gì?
Tham sân si là ba thứ kịch độc luôn ẩn tự bên trong tâm trí của mỗi chúng ta, nếu không nhận diện được bản chất và cách kiểm soát thì ta rất dễ trở thành nạn nhân của nó. Để hiểu rõ hơn, ruaxetudong.org sẽ giải thích chi tiết tham – sân – si, đó là:
Tham là gì?
Theo Phật pháp, tham là sự đắm say, sự ham muốn, sự đam mê một điều gì đó. Cốt lõi của lòng tham là nằm ở 5 nhu cầu của con người đó là tài, sắc, danh, thực, thùy. Khi ham muốn về 1 trong những thứ này thì con người sẽ nảy sinh lòng tham, nó được thể hiện qua lời nói, hành động.
Tham là nhu cầu để đáp ứng những ham muốn bất tận của bản thân mà bất chấp mọi thứ xung quanh. Tham có các loại sau: tham tài vật, tham sắc dục, tham danh vọng.
- Tham tài vật: Lòng tham những thứ vật chất như tiền bạc, nhà cửa, xe cộ,….
- Sắc dục: Là tham về sắc đẹp, dục vọng, mạng sống,…nói chung là về thân
- Danh vọng: Sự nổi tiếng, quyền lợi, địa vị xã hội,…
Tuy nhiên, lời Phật dạy về lòng tham khẳng định rằng, tham lam không phải là bản chất của con người. “Nhân chi sơ tính bổn thiện”. Con người sinh ra thuần khiết như tờ giấy trắng, trái tim lương thiện và thuần hậu. Lòng tham lớn dần theo năm tháng, qua mỗi bể dâu mà mỗi người trải qua. Người không biết tiết chế lòng tham thì lòng tham cứ mãi lớn dần, đưa lối tới các hành động sai trái.
Phật nói “lòng tham càng lớn, phúc đức lại càng tiêu tán”. Tham thường đi liền với ác. Muốn đạt được những thứ mình muốn lại sinh làm điều ác để thỏa mãn.
Sân là gì?
Sân là sân hận, là sự thù ghét, là sự nóng nảy,…. Sân có các loại sau:
- Do quyền lợi, tài vật, sắc dục,…của bản thân bị xâm hại
- Do ham lợi lộc, tài vật, danh vọng hay sắc dục không thể đạt được hoặc chưa được như ý muốn.
- Do lợi, tài vật, danh vọng, sắc dục của người khác hơn mình.
Sở dĩ, sân sinh khởi là do lòng yêu thích “cái ta” hay thích “cái của ta”. Khi thấy mắc nhiếc, chê bai kẻ nào khác thời ta không thấy giận nhưng nếu ai chửi bới hoặc khiển trách bản thân ta thì lập tức ta thấy khó chịu ngay. Khi khó chịu tăng dần sẽ trở thành nóng giận. Hãy nhớ rằng, trên đời này không ai tránh khỏi việc bị chê bai, khiển trách; khó tránh khỏi miệng lưỡi thế gian.
Si là gì?
Si là mê muội, mê lầm, không sáng suốt, không có đủ khả năng để nhận ra sự thật chân lý. Sự mê lầm của người đời có 3 loại đó là:
- Không khả năng nhận diện đạo lý tốt
- Không có khả năng nhận diện bản chất thật của sự việc ở đời
- Không có khả năng nhận diện thân, tâm của mình.
Vì sao phải chế ngự tham sân si?
“Buông bỏ tham sân si”, “bớt tham sân si”,….là những lời khuyên được nhiều người nhắc tới. Con người sống giữa nhân sinh đều phải thuận theo luân hồi nghiệp báo, tránh không được nhưng tự mình có thể xây dựng được những nghiệp duyên tốt đẹp cho mình. Muốn thiện, trước hết phải hết tham; muốn phúc trước hết phải biết đủ, không sân, không si. Vô sở cầu nhi tự đắc – đó mới là trí tuệ huệ của đời người.
Tiền của trên đời, cố kiếm thật nhiều rồi chết đi cũng sẽ không mang được theo. Tiền tài, danh vọng, mất rồi tất cả những thứ này chỉ là hư vô. Đời người là hữu hạn, nhân sinh là vô hạn, cớ gì mãi tham lam để rồi tự chuốc lấy đau khổ cho mình. Tham – sân – si là thuốc độc giết chết nhân cách con người nên chúng ta phải biết chế ngự để hướng tới các lẽ sống đẹp, không tham sân si.
Cách chế ngự tham sân si
“Đời tham sân si người hay nói triết lý” ngày càng nhiều. Có nhiều cách để chế ngự, từ bỏ tham sân si nhưng cách tốt nhất là bạn nhất định phải thật tỉnh táo để nhận biết đúng, sai. Xã hội hiện đại ngày nay, con người rất dễ bị chính lòng tham sân si, làm mờ đi lý trí và tin vào những điều không có thật.
Khi nhận biết được lòng tham, bản thân chúng ta cần phải chế ngự nó để là một người chính trực, còn không bạn sẽ trở thành con người tham lam và là tệ nạn của xã hội. Lúc này, mọi thứ của bạn sẽ biến mất cả nhân cách con người và những thứ xung quanh bạn.
Để tránh khỏi các rắc rối của tham sân si hỉ nộ ái ố thì bạn cần phải chế ngự nó để không trở thành nạn nhân. Khi lòng sân nổi lên thì sẽ hãm hại người khác, dù bản thân mình sẽ thiệt thòi nhiều người.
Con người cần phải có tri thức để nhận biết đâu là cái đúng đâu là cái sai; cái ngu dốt của bản thân, những bất lợi của “tham sân si mạn nghi tà kiến”,…Từ đó mới tránh khỏi được những tai hại, vừa lợi ích cho người, cho mình ở hiện tại và tương lai.
Với các thông tin có trong bài viết “Tham sân si là gì? Cách chế ngự tham sân si” trên đây sẽ giúp ích bạn. Để cập nhật các thông tin mới nhất, quý bạn đọc hãy truy cập website ruaxetudong.org!
