Ai trong mỗi chúng ta đều ít nhất một lần nói dối dù biết điều đó là không tốt. Để hiểu rõ định nghĩa khái niệm là gì, lý do khiến con người nói dối cũng như tác hại thì quý bạn đọc hãy theo dõi những nội dung thông tin chi tiết dưới đây của ruaxetudong.org!
Nội dung bài viết
Nói dối là gì? Nói dối tiếng anh là gì?
Nói dối trong tiếng anh là lie, được hiểu là việc cố tình nói khác đi sự thật xảy ra hoặc chưa xảy ra nhằm phục vụ cho một mục đích nào đó của người nói. Trong hầu hết mọi trường hợp, nói dối đều mang tính tiêu cực, làm sai lệch thông tin và ảnh hưởng trực tiếp đến chủ thể. Những người nói dối để lừa gạt người khác đều bị xã hội chỉ trích, lên án.
Nói cách khác, nói dối là hành động có chủ đích, có ý cung cấp thông tin sai sự thật về vấn đề nào đó để người nói đạt được mục đích. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân, tình huống, hoàn cảnh mà chúng ta ít nhất một lần trong đời đưa ra “quyết định” nói dối. Có những mục đích chính đáng như tránh bị trừng phạt, không để người khác buồn phiền,…và cũng có những mục đích không chính đáng như lừa đảo, vu khống,…
Lý do khiến con người ta nói dối
Nói dối vì sợ hãi
Chúng ta phải nói dối vì những sợ những điều mình không biết, sợ người khác nghĩ về mình và sợ phải đối diện với sự thật. Bạn nói dối vì muốn che đậy sự thật khi làm điều gì sai trái và không muốn đối mặt với hậu quả.
Nói dối vì tự cao
Trong nhiều trường hợp, người ta nói dối là bởi tính tự cao. Họ sử dụng những lời nói dối như một công cụ để tạo ra hình ảnh đẹp cho bản thân. Đây là một hình thức dối trá vì nó sẽ dẫn tới việc phóng đại quá mức. Thường thì họ sẽ tạo ra những câu chuyện hấp dẫn nhưng sai lệch thông tin để cải thiện hình ảnh của họ.
Nói dối vì bị “thao túng”
Một lý do khác khiến chúng ta phải nói dối đó chính là sự thúc đẩy với mong muốn giúp người khác làm hoặc tránh làm điều gì đó cũng như khi quyết định ủng hộ một người nói dối. Tác giả của một cuốn sách cho biết: “Tuy tôi còn trẻ nhưng tôi sớm nhận ra những người lười biếng biết làm thế nào để có được những thứ họ muốn ngay cả khi nói dối với bạn về cảm xúc thật của họ”. Có lẽ, từ “yêu” được sử dụng để lừa dối đối phương hơn bất kỳ từ nào khác. Chàng trai sẵn sàng nói yêu cô gái dù không hề thật lòng, đơn giản để khiến người kia rung động. Vậy nên, họ có khả năng thao túng người khác.
Nói dối để che đậy khuyết điểm của bản thân
Không phải ai cũng có đủ can đảm để nói ra những khuyết điểm của bản thân hay những điều sai trái đã làm. Mục đích của việc nói dối đó là giảm nhẹ tội, không bị mất mặt và để người khác suy nghĩ tích cực hơn về mình. Nói dối để che dấu khuyết điểm có mức độ trung bình, mang tính chất làm thay đổi cách nhìn nhận của người khác.
Nói dối để che đậy khuyết điểm thường là những lời nói dối không mang tính mưu mô cao nhưng những người có thói quen này lâu dần sẽ tăng cấp độ theo thời gian. Dù cho là vô tình hay cố ý thì đều sẽ ảnh hưởng đến công việc, mối quan hệ với nhiều người xung quanh.
Nói dối để làm vui lòng người khác
Chắc chắn bạn đã từng bắt gặp trường hợp bác sĩ nói dối bệnh nhân về mức độ nghiêm trọng của bệnh tình. Đây là cách nói dối ở mức độ thấp, không làm nguy hại với đối phương. Thực ra, hình thức nói dối này luôn có mục đích tốt giúp người nghe có động lực, phấn đấu, tránh có những cảm xúc sầu não, buồn bã. Nói dối chưa bao giờ là tốt nên bạn hãy khôn khéo, lựa chọn thời điểm thích hợp, đừng để thời gian dài, sự phát hiện sẽ làm cho người khác thất vọng.
Nói dối dạng nịnh nọt thuộc loại này nhưng mục đích và chuộc lợi từ người đối diện là có nên mang tính tiêu cực. Những người xu nịnh thường sử dụng lời nói hoa mỹ, ngon ngọt để thực hiện hành vi xấu xa, ích kỷ của bản thân.
Nói dối để lừa gạt, giả mạo
Hành động nói dối để lừa gạt, giả mạo cần phải được lên án vì đó là hành vi trái với pháp luật. Nói dối để lừa gạt, giả mạo có ở khắp mọi nơi từ buôn bán cho đến giáo dục, làm giả các loại giấy tờ, dụ dỗ người khác để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tiền bạc của đối phương. Hành động nói dối loại này sẽ bị truy tố, lên án đạo đức nên mọi người tuyệt đối không nên làm.
Các hình thức nói dối
Xét dưới góc độ thời gian
-
- Kể lại thông tin không đúng sự thật: Một việc đã xảy ra trong quá khứ, kẻ lại cho người khác nghe không giống như nó đã diễn ra hoặc chỉ tường thuật một phần của sự việc theo thiên hướng có lợi cho bản thân.
- Tường thuật không đúng sự thật: Một sự việc nào đó đang diễn ra trước mắt, ta tường thuật lại cho người khác nghe không giống với những gì ta chứng kiến hoặc bóp méo sự thật theo kịch bản có sẵn.
- Dự báo không đúng sự thật: Sự việc nào đó đang chuẩn bị xảy ra nhưng ta lại thông báo nó không xảy ra hoặc không xảy ra nhưng lại thông báo xảy ra hay nó sắp xảy ra ở nơi này lại báo xảy ra ở nơi khác.
Xét dưới góc độ nội dung sự việc
- Vọng ngữ: Nói không đúng sự thật như nó đang diễn ra
- Nói hai chiều: Ở trước mặt thì nịnh nọt nhưng sau lưng thì nói xấu hoặc người này nói xấu người khác,…gây chia rẽ, tạo oán thù với nhau.
- Nói hung ác: Sử dụng các loại từ ngữ không đúng với thuần phong mỹ tục, không hợp với ngữ cảnh, đối tượng, gây đau khổ hoặc gieo rắc nghi ngờ với người khác.
- Nói thêu dệt: Nói quá sự thật hoặc nói giảm nhẹ hệ quả, phóng đại sự kiện để xây dựng lòng tin với người khác.
Nói dối có tốt không? Tác hại của nói dối
Nói dối tưởng chừng như vô hại nhưng lại có tác hại khôn lường, không thể biết trước kết quả. Điều này cũng giống như một liều thuốc gây nghiện, khi đã nói dối thì chắc chắn sẽ không thể dừng lại, nói một lần chắc chắn sẽ có những lần nói dối khác.
Những người tin tưởng bạn thường rất nhạy cảm trước những lời nói dối, nếu bị phát hiện bạn có thể sẽ gặp phải rất nhiều rắc rối không ngờ đến từ lời nói dối của bản thân. Trong nhiều trường hợp, việc nói dối nhiều lần sẽ làm phá vỡ các mối quan hệ, làm tổn thương người khác, gây mất đoàn kết và làm mất đi sự tin tưởng của họ với bạn.
Làm sao để tránh việc nói dối?
Giáo dục trẻ em từ nhỏ
Tâm tính của con người không tự nhiên mà có nó chỉ được sinh ra do sự dạy dỗ và rèn luyện. Vậy nên, ngay từ nhỏ bạn nên dạy dỗ về việc nói giống. Chúng ta cần phải tránh những hành vi khiến trẻ phải nói dối như vậy sẽ hình thành các hành vi không tốt. Việc giáo dục làm gương là tốt nhất, luôn thể hiện sự thật và dạy chúng phải biết cách chịu trách nhiệm. Qua đó, hình thành sự sự trung thực, dũng cảm là cách giúp trẻ tránh xa việc nói dối.
Môi trường sống
Môi trường sống ảnh hưởng trực tiếp tới mỗi con người nên bạn cần phải lựa chọn môi trường sống lành mạnh để học được những điều tốt đẹp hạn chế hành vi xấu xa của bản thân. Điều này cũng giống như việc chọn bạn mà chơi, gần mực thì đen gần đèn thì rạng. Những người bạn đóng vai trò quan trọng trong cuộc đời bạn, là tấm gương phản chiếu con người bạn. Hành vi của họ sẽ tác động trực tiếp đến con người bạn.
Tự hoàn thiện bản thân
Giáo dục hay môi trường sống cũng chỉ là một phần giúp con người ta đi đúng hướng và điều quan trọng nhất đó là ở chính bản thân bạn. Sự trung thực hình thành trong tâm hồn mỗi người là điều quan trọng để tránh được việc nói dối. Trau dồi và rèn luyện nền tảng kiến thức cũng giúp nâng cao giá trị của con người, giúp ta học hỏi được nhiều điều hay, có cuộc sống tốt đẹp mà không phải nói dối, lừa lọc người khác.
Người nói dối là người như thế nào?
Người hay nói dối thường có những dấu hiệu nhận biết sau:
- Ngập ngừng trước khi trả lời
- Lặp lại câu hỏi của bạn
- Sử dụng từ ngữ mơ hồ
- Tránh giao tiếp trực tiếp
- Tốc độ nói rất chậm, thay đổi tông giọng liên tục
- Mím môi
- Đưa ra quá nhiều thông tin
- Thay đổi hành vi, thái độ
- Không nhìn vào mắt đối phương
- Không nhất quán trong từng quan điểm, lời nói
Với các thông tin có trong bài viết trên đây, hy vọng sẽ giúp bạn biết nói dối là gì. Cập nhật thêm nhiều thông tin khác bằng cách truy cập website ruaxetudong.org, chắc chắn sẽ giúp ích bạn rất nhiều đó!
