Có nhiều chỉ số để đánh giá năng lực, trí tuệ và khả năng của con người, một trong số đó là chỉ số HDI. Vậy, HDI là gì? HDI là viết tắt của từ gì? Công thức tính như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp chi tiết trong nội dung thông tin dưới đây của ruaxetudong.org
Nội dung bài viết
HDI là gì? HDI là viết tắt của từ gì?
HDI nghĩa là gì? Chỉ số HDI là gì?
HDI là chỉ số phát triển con người, tên đầy đủ tiếng anh là Human Development Index. Chỉ số HDI là công cụ thống kê, được sử dụng để đo lường, phản ánh sự phát triển của con người trên các phương diện như sức khỏe, tri thức, thu nhập.
Chỉ số HDI được đánh giá trong khoảng từ 0 – 1, chỉ số càng gần 1 thì có nghĩa trình độ phát triển của con người càng cao và ngược lại, càng gần 0 thì trình độ phát triển của con người càng thấp.
- Điểm trên 0,80: Phát triển con người rất cao
- Điểm từ 0,700 đến 0,799: Phát triển con người cao
- Điểm từ 0,550 đến 0,699: Phát triển con người trung bình
- Điểm dưới 0,550: Phát triển con người thấp
Chỉ số phát triển con người HDI xuất hiện khi nào?
Chỉ số phát triển con người HDI xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1960 bởi nhà kinh tế Pakistan Mahbub ul Haq. Chỉ số ngày được Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) sử dụng để đo lường sự phát triển của đất nước. Chỉ số HDI là sự kết hợp của 4 tiêu chí gồm có tuổi thọ sức khỏe, số năm đi học dự kiến, số năm đi học trung bình và tổng thu nhập quốc dân cho mức sống.
Hằng năm, UNDP xếp hạng chỉ số HDI của các quốc gia trên thế giới và được công bố trong báo cáo thường niên của họ. Theo đó, HDI là một trong những công cụ tốt nhất được sử dụng để theo dõi mức độ phát triển của một quốc gia bởi nó kết hợp tất cả các chỉ số kinh tế, xã hội và chịu trách nhiệm cho sự phát triển kinh tế.
Ý nghĩa của chỉ số HDI đối với xã hội?
Chỉ số phát triển con người cho thấy quá trình phát triển của xã hội khi điều kiện sống của công dân được cải thiện. Sự phát triển này không chỉ là hàm ý sự gia tăng về mặt tài sản mà còn là về điều kiện sống ví dụ như sự đáp ứng về thực phẩm, nhà ở, phương tiện di chuyển. Sự phát triển này tạo ra môi trường để công dân cư trú trên đất nước được tôn trọng và có cuộc sống tốt hơn.
HDI chỉ nắm bắt được một phần về một phần về sự phát triển của con người. Nó không phản ánh sự nghèo đói, bất bình đẳng, an ninh,…Một bức tranh đầy đủ hơn về sự phát triển của con người cần được đánh giá và phân tích qua nhiều chỉ số khác.
Tác dụng của chỉ số phát triển HDI là gì?
- Giúp đánh giá tiềm năng phát triển con người của một quốc gia.
- Là thước đo để bổ sung, đánh giá mức độ phát triển của một quốc gia bên cạnh việc xem xét các số liệu thống kê tiêu chuẩn về sự tăng trưởng kinh tế.
- Chỉ số HDI còn được sử dụng để xem xét các lựa chọn chính sách của quốc gia, xem có phù hợp với người dân không.
- HDI chỉ đánh giá một phần những gì đòi hỏi sự phát triển của con người, nó không phản ánh sự bất bình đẳng, nghèo đói, an ninh con người hay quyền tự do của người dân quốc gia đó.
- Chỉ số phát triển con người HDI đo lường sự tiến bộ và chất lượng cuộc sống con người ở cấp độ toàn cầu và được sử dụng để so sánh các chính sách của chính phủ.
Công thức tính chỉ số phát triển con người HDI là gì?
Công thức tính chỉ số phát triển con người HDI như sau:
HDI = 1/3 * (HD1 + HDI2 + HDI3)
Trong đó:
- HDI1: Chỉ số GDP/người, nghĩa là thu nhập bình quân đầu người
- HDI2: Chỉ số học vấn trung bình
- HDI3: Chỉ số tuổi thọ trung bình tính từ lúc sinh
Để tính chỉ số HDI1, HDI2, HDI3 bạn áp dụng công thức sau:
Giá trị chỉ số = ( Giá trị thực – Giá trị tối thiểu)/ (Giá trị tối đa – Giá trị tối thiểu)
Ví dụ: Một quốc gia có dữ liệu
- Tuổi thọ trung bình theo năm: 70 năm
- Số năm học dự kiến: 12 năm
- Số năm học trung bình: 8 năm
- Thu nhập bình quân đầu người 10.300 USD
Gợi ý:
HDI3 (Chỉ số tuổi thọ) = (70 – 20)/ (85-20) = 0,77
HDI2 – Chỉ số học vấn
- Số năm đi học dự kiến = (12 – 0) / (18 – 0) = 0,67
- Số năm đi học trung bình = (8 – 0) / (15 – 0) = 0,53
- Chỉ số học vấn = 0,67 + 0,53 / 2 = 0,93
HD1: Chỉ số thu nhập = log (10.300) – log (100) / log (75.000) – log (100) = 0,70
HDI = 1/3 * (0,77 +0,93 + 0,70) = 0,8
Kết luận: Chỉ số phát triển con người của quốc gia đạt 0,8.
IQ bao nhiêu là cao? Chỉ số IQ cao, thấp, trung bình của người Việt Nam
Chỉ số phát triển con người HDI ở Việt Nam
Theo đánh giá của báo cáo trong Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam đã tổ chức Lễ công bố Báo cáo Phát triển con người toàn cầu 2021/2022 với chủ đề “Thời đại bất định, cuộc sống bất an: Xây dựng tương lại trong một thế giới đang chuyển đổi” vào ngày 9/9/2022. Việt Nam đang cố gắng duy trì tăng trưởng kinh tế khi đại dịch Covid 19 bùng phát.
Mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, các nhóm và cá nhân dễ bị tổn thương trải qua giai đoạn khó khăn nhất nhưng Việt Nam vẫn là quốc gia có chỉ số phát triển con người ở mức cao. Giá trị chỉ số phát triển con người HDI của Việt Nam năm 2021 là 0,703. Về cơ bản, chỉ số này không thay đổi nhiều so với năm 2019 – 0, 704. Việt Nam đã tăng hai bậc trong bảng xếp hạng toàn cầu thế giới, đứng vị trí 115/191 quốc gia năm 2021.
Dựa theo phân tích báo của UNDP, Việt Nam thuộc nhóm có chỉ số phát triển con người cao từ năm 2019. HDI dựa trên tổng thu nhập quốc dân trên đầu người, tuổi thọ trung bình và số năm đi học trung bình, đưa ra thước đo đánh giá khái quát về sự phát triển của con người.
Việt Nam đạt được tiến bộ ổn định trong cả 3 khía cạnh của HDI từ năm 1990. Tốc độ gia tăng HDI có chậm lại trong thập kỷ qua, chủ yếu là do Việt Nam đang là nước có tuổi thọ trung bình, trình độ học vấn cao so với mức thu nhập.
Mong rằng, các chia sẻ trong bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ định nghĩa HDI là gì. Nếu có bất kỳ đóng góp nào cho bài viết, quý bạn đọc hãy comment phía dưới, chúng tôi sẽ tổng hợp và gửi đến bạn trong thời gian sớm nhất!
