Gió là một trong những hiện tượng thời tiết thiên nhiên chúng ta thường thấy trong cuộc sống hàng ngày. Thế nhưng không phải ai cũng giải thích được khái niệm gió là gì nguyên nhân sinh ra gió. Cùng tìm hiểu các thông tin có trong bài viết dưới đây của ruaxetudong.org, chắc chắn sẽ giúp ích bạn rất nhiều đó!
Nội dung bài viết
Gió là gì? Các khái niệm liên quan
Gió là gì?
Gió là sự chuyển động của không khí từ các khu khí áp cao về các khu khí áp thấp. Trên bề mặt của Trái Đất, gió bao gồm một khối lớn không khí chuyển động.
Trong không gian, các chất khí hay các hạt điện tích điện từ Mặt Trời vào không gian chuyển động được gọi là gió Mặt Trời. Khi xảy ra sự thoát khí của các nguyên tố hóa học nhẹ chuyển động từ bầu khí quyển của hành tinh vào không gian thì được gọi là gió hành tinh.
Gió bấc là gì?
Là loại gió lạnh từ phương Bắc thổi đến: “mưa phùn gió bấc”
Gió biển là gì?
Gió biển là những cơn gió nào thổi từ một khối nước lớn về phía hoặc lên một vùng đất; nó phát triển do sự khác biệt về áp suất không khí, được tạo ra bởi nhiệt dung khác nhau của nước và đất khô.
Gió giật là gì?
Gió giật là một đợt gió đột ngột, tốc độ ngắn. Gió giật thường xuất hiện trong điều kiện thời tiết mưa bão. Nói cách khác, gió giật là cực đạt vượt qua tốc độ gió thấp nhất đo được trong một khoảng thời gian mười phút là 10 hải lý/giờ. Gió giật có thể gây thiệt hại nặng nề.
Hiệu ứng nhà kính là gì,nguyên nhân, tác động của biến đổi khí hậu
Gió nồm là gì?
Gió nồm còn được gọi là gió Nờm, là loại gió từ phía Nam hay gió từ phía Đông Nam Việt Nam, mang hơi nước mát mẻ. Có nhiều loại gió nồm khác nhau.
Nguyên nhân sinh ra gió
Gió được hình thành từ sự khác biệt trong áp suất khí quyển. Sự khác biệt trong áp suất khí quyển khiến cho không khí có xu hướng di chuyển từ nơi áp suất cao đến nơi có áp suất thấp. Chính vì thế, các cơn gió cũng có những tốc độ khác nhau.
Ngoài ra, còn có hiệu ứng Coriolis (trừ đường xích đạo), không khí bị lệch hướng và sinh ra gió.
Quy mô của gió được hình thành dựa vào nhiệt độ khác biệt giữa xích đạo và các cực hay chính là sự quay của các hành tinh. Do sự ma sát của bề mặt trái đất, gió thường có xu hướng đạt đến sự cân bằng và tốc độ gió cũng chậm hơn.
Vai trò, ứng dụng của gió
Gió giữ một vai trò quan trọng, cụ thể:
- Góp phần tạo nên bản chất thời tiết của một vùng, khu vực và quốc gia
- Tác động trực tiếp đến các hoạt động sản xuất nông – lâm – thủy sản
- Tạo ra nguồn năng lượng sạch, thay thế cho các nguồn năng lượng độc hại, bảo vệ môi trường và tiết kiệm chi phí đầu tư.
- Dựa vào tốc độ, hướng di chuyển của gió giúp dự báo chính xác được thời tiên hơn.
- Gió được ứng dụng nhiều trong việc thiết kế tàu thuyền, trong các môn thể thao liên quan tới hướng gió như cầu lông, bóng bàn, lướt sóng,….
- Bên cạnh đó, gió cũng có những tác hại khôn lường. Nếu như tốc độ gió quá mạnh, quy mô lớn thì có thể gây nguy hiểm cho người. Từ cấp độ 7 trở lên, gió làm cản trở việc đi lại bên ngoài. Cấp độ 9 trở nên xảy ra hiện tượng thời tiết như bão gió, lốc xoáy,…
Nhân tố sinh thái là gì? Môi trường và các nhân tố sinh thái
Các loại gió chính hiện nay
Gió Tây ôn đới
Là loại gió thổi từ khu áp cao cận nhiệt đới tới khu vực áp thấp ôn đới. Hướng gió Tây ôn đới chủ yếu là hướng Tây sang Đông, ở Bán cầu Bắc là Tây Nam, ở bán cầu Nam là Tây Bắc.
Gió Tây ôn đới hoạt động gần như quanh năm, mạnh nhất vào mùa Đông do áp suất ở các cực thấp thơn. Vào mùa hè, gió hoạt động yếu hơn do áp suất ở cực cao hơn. Phạm vi hoạt động từ vĩ độ trung bình giữa 35 và 36 độ vĩ.
Gió Tây ôn đới thường mang theo độ ẩm và lượng mưa lớn.
Gió Mậu dịch
Gió Mậu dịch còn được biết đến với tên gọi là gió Tín Phong, đây là loại gió thổi trong các miền cận xích đạo từ khu áp cao cận nhiệt đới về xích đạo. Hướng gió của gió Mậu dịch là hướng Đông ( hướng Đông Bắc – Tây Nam ở bán cầu Bắc, còn ở bán cầu Nam hướng Đông Nam – Tây Bắc)
Gió Mậu dịch hoạt động quanh năm nhưng chủ yếu vào mùa hè. Phạm vi hoạt động là 30 độ về phía xích đạo, tính chất thời tiết khô và ít mưa.
Gió mùa
Gió mùa là loại gió thổi theo mùa, được hình thành do sự chênh lệch giữa nhiệt độ, khí áp lục địa và đại dương theo mùa, giữa bán cầu Bắc và bán cầu Nam. Hướng thổi của gió mùa là từ Đông sang Tây hoặc Tây sang Đông tùy theo mùa. Hướng gió ở 2 mùa thường trái ngược với nhau ( Đông Nam và Đông Bắc vào mùa đông còn Tây Nam và Tây Bắc vào mùa hạ).
Gió mùa hoạt động quanh năm thường xuất hiện ở đới nóng như Nam Á, Đông Nam Á, Đông Phi, Đông Bắc Oxtraylia và một số nơi thuộc vĩ độ trung bình. Gió mùa thường mang theo nhiều hơi ẩm và mưa vào mùa hạ, lạnh khô vào mùa đông.
Ở Việt Nam, gió mùa hoạt động quanh năm:
- Gió mùa Đông Bắc diễn ra từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, tạo nên mùa đông lạnh, mưa phùn ở miền Bắc và mùa khô nóng ở miền Nam.
- Gió mùa Tây Nam hoạt động từ tháng 5 đến tháng 10, tạo nên mùa hè nóng ẩm kèm theo mưa to, giông bão trên cả nước. Dạng thời tiết đặc biệt đó là gió Tây kèm theo mưa ngâu và bão.
Gió địa phương
Có nhiều loại gió thổi từ vùng khác nhau, khi đến Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng bởi yếu tố địa hình mà có những thay đổi về tính chất ban đầu gọi là gió địa phương. Gió địa phương gồm có gió biển (gió đất) và gió phơn.
- Gió biển, gió đất
Là loại gió được hình thành ở vùng đất ven biển, do có sự khác nhau về tính chất hấp thụ nhiệt của đất liền và biển hay đại dương gây ra ( chính là sự chênh lệch của nhiệt độ và khí áp). Hướng gió có thể thay đổi theo ngày, đêm. Ban ngày gió thổi từ biển vào đất liền, ban đêm gió thổi từ đất liền ra biển.
Tính chất:
– Gió biển: Thổi từ biển vào nên thường mang theo độ ẩm cao.
– Gió đất: Hô, hanh do thổi từ đất liền ra.
- Gió phơn
Là loại gió biến tính khi vượt qua các dãy núi hay vùng cao, chủ yếu là sự tăng giảm của hơi nước trong không khí. Về bản chất, ban đầu gió phơn mang lượng ẩm, khi đi qua dãy núi thì bị chặn lại nên có tích chất khô và nóng. Gió phơn thường hoạt động ở các dãy núi đón gió.
Ở Việt Nam, gió phơn hoạt động mạnh nhất ở vùng Bắc Trung Bộ do gió gặp dãy Trường Sơn bị chặn lại, tạo nên hiện tượng thời tiết khác biệt giữa 2 dãy núi. Sườn đón gió thì mưa lớn, sườn khuất gió thì khô và nóng.
Với các thông tin có trong bài viết dưới đây, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu được
khái niệm gió là gì. Nếu có bất kỳ đóng góp nào cho bài viết, quý bạn đọc hãy comment phía dưới, ruaxetudong.org sẽ tổng hợp và gửi đến bạn trong thời gian sớm nhất.
