Đá khô được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác nhau như làm lạnh thực phẩm, giải trí, tiệc cưới,…Vậy, đá khô là gì? nước đá khô là gì? Ứng dụng và công thức như thế nào? Cùng cập nhật những các thông tin hữu ích có trong bài viết dưới đây của ruaxetudong.org để hiểu rõ hơn nhé!
Nội dung bài viết
Đá khô là gì? Nước đá khô là gì?
Đá khô là một dạng rắn của CO2, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như băng khô, nước đá khô, băng khói, đá CO2. Đá khô sẽ không nóng chảy ở áp suất thường mà sẽ thăng hoa thành dạng khí – 78.5 độ C. Băng khô được sử dụng như một chất làm mát, dùng để bảo quản thực phẩm hay dùng trong các bữa tiệc.
Theo công thức hóa học, đá khô CO2 là hợp chất vô cơ, thể rắn, có thành phần giống với khí CO2 trong không khí. Để hình thành đá khô CO2 sẽ phải trải qua quá trình sản xuất CO2 khí đến CO2 lỏng và trở thành CO2 rắn, được gọi là đá khô.
Đá khô được tạo ra như thế nào?
Đá khô được sản xuất từ carbon dioxide – sản phẩm của khí thoát ra trong quá trình sản xuất hoặc tinh chế sản phẩm khác. Ở các nước phát triển, vì hạn chế phát thải khí CO2 nên người ta đã tận dụng để sản xuất NH3 hoặc lọc dầu. Loại bỏ hơi nước, tạp chất để tạo CO2 tinh khiết – nguyên liệu không thể thiếu để sản xuất đá khô.
Quy trình sản xuất đá khô CO2 như sau:
Bước 1: Nén, hóa lỏng CO2
- Nén và làm lạnh để hóa CO2 ở áp suất 870 lb/2 (395 kg/cm2) tại nhiệt độ phòng.
- CO2 lỏng được bơm qua đường ống, dẫn vào bồn chứa để loại bỏ tạp chất.
- Các chất lỏng này sẽ được giữ lại ở nhiệt độ thấp để duy trì trạng thái lỏng trong thùng chứa lớn và nối trực tiếp với nơi sản xuất bằng ống áp suất để sử dụng khi cần.
Bước 2: Đúc đá khô
- CO2 lỏng được vận chuyển qua đường ống từ bể đến nơi chứa khuôn để sản xuất đá khô.
- Khi vận chuyển chất lỏng từ môi trường cao áp đến môi trường có áp suất khí quyển, CO2 sẽ bay hơi tốc độ cao. Khi nhiệt độ -109 độ, carbon dioxide sẽ chuyển sang thể rắn.
- Một vòi phun chứa chất lỏng vào khuôn đứng cao khoảng 4.9 mét với đầu vào chịu được áp lực lớn từ nhiên liệu.
- Sau khi vào khuôn, ở nhiệt độ phòng, nó sẽ đông ngay lập tức và giống như tuyết.
Bước 3: Nén sản phẩm thu được
- Dưới áp lực khoảng 600N (60 tấn), tuyết sẽ được nén thành đá khô
- Tổng thời gian cho quá trình này khoảng 5 phút
- Khối đá khô thu được sẽ rộng khoảng 61 cm, cao 25 cm và trọng lượng khoảng 100kg.
Bước 4: Cắt đá khô thành các phần nhỏ hơn
- Khối đá khô sau khi đẩy khỏi khuôn sẽ trượt lên trên một con lăn được cắt thành 2 phần bằng nhau rồi tiếp tục đưa vào hệ thống cưa khác để cắt.
- Kết quả, khối đá khô được cắt thành nhiều phần khác nhau tùy theo mục đích sử dụng.
Bước 5: Bảo quản
Đá khô công nghiệp sẽ được bảo quản trong container và giữ lạnh để hạn chế tối đa mức độ thăng hoa.
Ứng dụng của nước đá khô là gì?
Nước đá khô được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, cụ thể:
Đá khô dùng để làm lạnh, bảo quản thực phẩm
Đá khô rất lạnh nên thường được sử dụng để làm lạnh, bảo quản thực phẩm nhất là rau củ và hải sản. Bản chất của đá khô sẽ mất rất nhiều thời gian để tan chảy và ít tan chảy ở môi trường bên ngoài nên giữ lạnh thực phẩm lâu hơn so với đá thông thường.
Bên cạnh đó, đá khô trở thành CO2 khi thăng hoa giúp tránh được hiện tượng chảy nước, ngăn chặn vi khuẩn và nấm mốc xâm nhập khi môi trường ẩm ướt, làm hỏng thực phẩm. Nước đá khô còn được sử dụng để kéo dài tuổi thọ của nước đá thông thường nhờ tạo ra môi trường lạnh lâu hơn.
Dùng trong thiết bị làm mát
Đá khô được sử dụng trong quạt điều hòa, quạt phun sương,…để làm mát không khí, giúp quạt tạo ra không khí mát lạnh hơn so với bình thường. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng đá khô cho các dòng quạt có tính năng dùng đá khô và bạn không được lạm dụng vì quạt mang hơi nước, ẩm sẽ không tốt cho sức khỏe cũng như các thiết bị điện tử trong nhà.
Phục vụ trong công nghiệp
Trong công nghiệp, đá khô CO2 có tác dụng làm sạch bụi bẩn, dầu mỡ, sơn trên các thiết bị máy móc một cách nhanh chóng. Nhờ đó, giúp tiết kiệm thời gian, thân thiện với môi trường.
Sử dụng đá khô trong ngành giải trí, tiệc cưới
Trong các chương trình giải trí, tiệc cưới, âm nhạc,…các bạn chắc chắn sẽ bắt gặp khoảnh khắc sương khói bay trên sân khấu nhưng không biết nó được tạo ra từ đâu. Đó chính là đá khô giữ lạnh, khi gặp nước sẽ hóa thành hơi tạo nên những làn sương mù giúp sân khấu trở nên đẹp hơn, huyền ảo và lung linh.
Đá CO2 giúp thu nhỏ các trục kim loại
Các ống lót trục bằng đồng thau hay kim loại sẽ được cho vào đá khô để chúng co lại để khớp với kích thước trong của các lỗ trục. Khi các ống lót này ấm trở lại, chúng sẽ nở ra nên vô cùng khít với khớp nối
Sử dụng đá khô có nguy hiểm không?
Nếu không sử dụng đúng cách đá khô sẽ gây ra một số nguy hiểm với bạn. Cụ thể:
Đá khô có thể gây ngạt thở
Các thành phần cacbon dioxit trong đá khô có thể làm giảm tỷ lệ % khí oxy trong không khí. Vì vậy, ở không gian kín nếu sử dụng đá khô trong không gian kín rất dễ dẫn tới tình trạng ngạt thở. Đặc biệt, nếu khí cacbon dioxit lạnh chìm xuống sàn của phòng rất dễ gây ra nhiều vấn đề nguy hại tới sức khỏe con người nhất là với người già, trẻ nhỏ.
Bị bỏng do đá khô
Đá khô rất lạnh nếu cầm trực tiếp các tế bào da có thể bị tiêu diệt và da tay của bạn sẽ bị lột do bỏng lạnh. Nếu cầm lâu, đá khô có thể gây chết tế bào, hoại tử nên bạn cần phải cẩn thận.
Đá khô làm tăng nguy cơ cháy nổ
Mặc dù đá khô không gây nên cháy nổ nhưng nó lại tạo ra áp suất lớn làm dịch chuyển trạng thái từ thể rắn sang thể khí cacbon dioxit. Nếu như đá CO2 ở trong thùng kín thì sẽ làm cho thùng bị nổ hoặc bật tung nắp bất kỳ lúc nào.
Lưu ý khi sử dụng đá khô
- Không nên chạm tay trực tiếp vào đá khô mà bạn hãy dùng kẹp, găng tay,…Nếu không may dính vào da, tốt nhất bạn nên đổ nước nhiều để đá khô tự bong thay vì dứt bỏ đá khô ra khỏi da có nguy cơ lột da, gây tổn thương và nguy hiểm.
- Không được ăn đá khô. Nếu bạn sử dụng đá khô để làm mát đồ uống thì phải thật cẩn thận để không ngậm phải mẩu đá khô trong miệng hoặc vô tình nuốt phải chúng.
- Sử dụng đá khô ở nơi thông gió, thoáng khí.
- Tránh để đá khô ở trong chai, lọ hoặc thiết bị làm mát bịt kín. Tốt nhất là bạn nên bọc đá khô trong túi giấy hoặc để vào tủ lạnh hoặc thiết bị làm lạnh. Cần bảo quản đá khô ở trong thùng xốp cách nhiệt, để nơi có nhiệt độ thấp, tránh ánh nắng trực tiếp.
Mong rằng, các thông tin có trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm đá khô là gì cũng như công dụng, cách sử dụng an toàn. Truy cập ruaxetudong.org để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác.
